اللهم عجل لولیک الفرج الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
امام موسی کاظم(ع) در اسارتِ خلفاء بنی‌عباس
✅ حضرت موسی بن جعفر(ع)، امام هفتم شیعیان دوازده امامی، ملقب به کاظم و باب الحوائج است.
دوران زندگی و امامت ایشان با چهار تن از خلفای عباسی؛ منصور، مهدی، هادی و هارون معاصر است.
عصر امام کاظم(ع) دوران سخت امامت و سختگیری‌های شدید نسبت به علویان بود. زندگی امام(ع) به دو دوره قابل تقسیم است؛ دوران ولادت ایشان در مدینه که معاصر با خلافت منصور عباسی بود و دوره حکومت مهدی عباسی که آغاز زندانی شدن ایشان است.
💠 اسارت امام(ع) توسط خلفای عباسی دلایل متعددی داشت:
🔹گسترش تشیع
اصلی ترین عامل زندانی شدن امام(ع) را محبوبیت حضرت دانسته‌اند. از آنجایی که تعداد شیعیان در مناطق مختلف بسیار بود و اوضاع خفقان آمیزی بر جامعه حاکم شده بود، تشکیلات وکالت (شبکه ارتباطی بین امام و شیعیان)، در زمان امام موسی کاظم(ع) تأسیس شد.
پیدایش این تشکیلات گویای سیاست سرکوب حاکمان عباسی نسب به ائمه(ع) و پیروانشان بود. وجه اشتراک تمام خلفایی که امام موسی کاظم(ع) را بمدت ۱۴ سال زندانی کردند، ترس و وحشت آنها از امام(ع) بود. آنان برای جلوگیری از خطر احتمالی تصمیم به زندانی کردن امام(ع) می‌گرفتند تا تحت نظر باشند و شیعیان نیز به امام دسترسی نداشته باشند. ارتباطات حضرت در زندان را به شدت کنترل می‌کردند و پاسخ نامه‌هایی که به امام(ع) می‌رسید چندین ماه طول می‌کشید تا به دست صاحبانش برسد.
🔹سعایت و توطئه
بنا به گفته برخی محققان سعایت گروهی از علویان و برخی از خویشاوندان امام(ع) که به ایشان حسادت می‌کردند یکی از دلایل زندانی شدن امام(ع) بود. این افراد به دروغ گزارشاتی به حکومت می‌دادند تا سبب تحریک دستگاه خلافت بر ضد امام(ع) شوند.
برخی نیز علت اسارت امام(ع) در زمان هارون را نتیجه توطئه برمکیان می‌دانند که از نفوذ امام(ع) بیمناک بودند.
هارون فرزند خود، امین را به یکی از نزدیکان خویش که مدتی والی خراسان بود، سپرده بود. برمکیان از اینکه خلافت به امین برسد و والی خراسان (که قائل به امامت امام موسی(ع) بود) همه کاره دستگاه خلافت شود، بیمناک بودند لذا پسر برادر امام(ع)، را از مدینه فراخواندند تا بوسیله او از امام(ع) و والی خراسان بدگویی کند. همین عامل سبب شد زمانیکه هارون به حج رفت، دستور زندانی شدن امام(ع) را بدهد.
🔹ترس از قیام
امام(ع) در بین مردم جایگاهی والا داشتند و ایشان را شایسته مقام امامت و خلافت می‌دانستند، همین مسأله باعث نگرانی دستگاه خلافت شد و مهدی، خلیفه عباسی به حبس امام(ع) فرمان داد. اما چون در خواب دید که فردی آیه ۲۲ سوره محمد(ص) را تلاوت می‌کند [فَهَلْ عَسَیتُمْ إِنْ تَوَلَّیتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَکمْ؛ شما منافقان اگر از فرمان خدا و اطاعت قرآن روی بگردانید آیا جز این امید می‌برید که در زمین فساد و قطع رحم کنید؟] از آنجا که بنی‌عباس خود را پسرعموهای رسول خدا می‌دانستند و این آیه تهدیدی صریح نسبت به خلفای عباسی بود، دستور داد امام(ع) را آزاد کنند.
برخی معتقد بودند که اگر امام(ع) به اسارت در نمی‌آمدند، قیام می‌کردند و اساس حکومت عباسی را برمی‌چیدند؛ از این جهت خلفای عباسی مهلت آزادی نمی‌دادند.
