سند و اعتبار نماز روز يکشنبه ماه ذيقعده

سند و اعتبار نماز روز يکشنبه ماه ذيقعده، کجا و به چه ميزان است؟ با اين که در مفاتيح آن را از انس بن مالک نقل کرده اند؟

سيد بن طاووس(ره) مي گويد در باره فضيلت يکشنبه ماه ذي القعده و اعمال آن روز، مطالبي را به قلم «شيخ علي بن يحيي الخياط» و ديگران، در کتب عالمان شيعه ديده است که عين آن ها را نقل مي کند.(1)
يکي از آن ها توبه کردن در اين روز و نماز آن است؛ که عين روايت و ترجمه آن بدين شرح است:
«خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (صلي الله عليه و آله) يَوْمَ الْأَحَدِ فِي شَهْرِ ذِي الْقَعْدَةِ فَقَالَ: يَا أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ كَانَ مِنْكُمْ يُرِيدُ التَّوْبَةَ؟ قُلْنَا كُلُّنَا نُرِيدُ التَّوْبَةَ يَا رَسُولَ اللَّهِ…»؛ رسول خدا(صلي الله عليه و آله) در روز يکشنبه ماه ذى القعده فرمودند: اي مردم! کدام‌ يک از شما مي ‌خواهيد توبه کنيد؟ گفتند: رسول خدا! همه ما مي ‌خواهيم توبه کنيم. پيامبر فرمودند: غسل کرده، وضو گرفته و چهار رکعت نماز بجا آوريد. در هر رکعت يک ‌بار “فاتحة الکتاب”، سه ‌بار “قل هو اللّه احد” و يک ‌بار “معوذتين”[سوره هاي ناس و فلق] بخوانيد. آن ‌گاه هفتاد بار استغفار نموده و در پايان “لا حول و لا قوّة إلا باللّه العليّ العظيم” بگوييد. سپس بگوييد: اى عزيز! اى بخشاينده! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤمن را بيامرز که جز تو کسى گناهان را نمي ‌آمرزد؛… .(2)
بررسي روايت
اين روايت را فقط سيد بن طاووس(ره) نقل کرده و قبل از ايشان کسي نقل نکرده و در منابع روايي شيعه چنين روايتي نيست. «مفاتيح الجنان» و يا سايرين هم که اين روايت را آورده اند، همه به نقل ابن طاووس استناد کرده اند.
لازم به ذکر است، سلسله سند و راويان اين روايت نيز کامل نيست.
از طرفي کسي که اين روايت توسط او از پيامبر(صلي الله عليه و آله) نقل شده است، يعني آخرين واسطه با معصوم، «انس بن مالک» است که به راحتي نمي توان به نقل هاي اختصاصي او اعتماد کرد، زيرا گرچه وي خادم پيامبر(صلي الله عليه و آله) بوده ولي عالمان و محدثان شيعه، روايات کمي را از او نقل کرده اند و در برخي روايات نيز وي مورد مذمت قرار گرفته است.(3)
بنابر اين:
چون اين روايت در تراث حديثي شيعه نيامده و فقط ابن طاووس(ره) آن را نقل کرده، از نظر سندي هم کامل نيست و راوي آن نيز مورد اعتماد نيست؛ لذا نمي توان به صدور آن از معصوم، اطمينان و وثوق پيدا کرد و نمي توان گفت معصوم، چنين نمازي را توصيه کرده اند. البته خواندن اين نماز، علاوه بر اين که هيچ اشکالي ندارد بلکه مي تواند به قصد رجاء و به اميد ثواب خوانده و به ثواب آن برسد، زيرا نماز و دعا و ذکر خداوند متعال است و بزرگاني مانند «سيد ابن طاووس» نيز به اين نقل، اعتماد کرده و آن را قبول داشته اند.

پی نوشت:
1. ابن طاووس، إقبال الأعمال، دار الكتب الإسلاميه‏‏، 1409ق، ج1، ص308.
2. همان.
3. ابن بابويه، الخصال‏، جامعه مدرسين‏‏، 1362ش‏، ج1، ص190؛ طوسي، اختيار معرفة الرجال‏، موسسة آل البيت لإحياء التراث‏، 1404ه.ق‏، ج1، ص246.

پاسخگویی به سوالات دینی http://my.pasokhgoo.ir