تبديل بدي ها به نيکي ها

در سوره فرقان در باره تبديل بدي ها به خوبي ها آمده است. چگونه بدي به خوبي تبديل مي شود؟

«إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ‏ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيما»
مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند، كه خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل مى ‏كند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است.(1)
در باره چگونگي تبديل سيئات به حسنات، تفاسير مختلفي بيان شده است:
1. در اثر توبه و دگرگوني دروني، بدي هايش در آينده به حسنات تبديل مي شود، زيرا به جاي بدي، نيکي مي کند و در نامه اعمالش، به جاي نيکي، حسنه ثبت مي شود.
2. خداوند سيئات و بدي هاي نامه عملش را محو و پاک کرده و به جاي آن، حسنه و نيکي ثبت مي کند و حتي از حافظه ها نيز مي رود و در روز قيامت کسي نيست که در حق او شهادت بدهد.(2)
اين قول، مستندات روايي هم دارد.(3)
3. نفس عمل، خير و شر ندارد، بلکه آن ذات انسان است که اگر شقي باشد، آثار عملش زشت و اگر سعيد باشد، آثار عملش نيک مي شود.
لذا تبديل سيئات به حسنات، تبديل اعمال نيست بلکه تبديل آثار اعمال است. وقتي انسان شقي توبه مي کند و مؤمن مي شود، ذاتش سعيد مي شود و لازمه اش اين است که آثار سعيد بودن را داشته باشد؛ لذا آن آثار سوء شقاوت، از روحش برداشته و آثار نيک سعادت، جايگزين آن مي شود.(4)
4. اين تبديل كه بگونه مطلق آمده دو مرحله را شامل است:
يکي، بخشودن گناهان گذشته و جلوگيرى از گناهان آينده؛ ديگر اين که آن ها اگر هم بعدا گناهان کوچكى داشته باشند، به جهت شايستگى والايشان، اين گناهان محو مى ‏گردد و به جاى آن ها حسناتى نمودار مى ‏گردد.(5)
5. اين تفاسير، منافاتى با هم ندارند و ممكن است همه در مفهوم آيه جمع باشند.(6)

پی نوشت:
1. فرقان: 25/ 70.
2. طيب، اطيب البيان، انتشارات اسلام، ج‏9، ص658.
3. طبرسي، مجمع البيان، ناصر خسرو، ج7، ص281؛ بحراني، تفسير البرهان في تفسير القرآن، موسسة البعثة، ج‏4، ص149.
4. ر.ک: طباطبايي، ترجمه تفسير الميزان، جامعه مدرسين، ج‏15، ص336.
5. صادقي تهراني، ترجمان فرقان، شكرانه‏‏، ج‏3، ص490.
6. مکارم شيرازي، تفسير نمونه، دار الکتب الاسلاميه، ج‏15، ص161.

پاسخگویی به سوالات دینی http://my.pasokhgoo.ir