قرآن و حقوق والدين

قرآن و حقوق والدين

در قرآن در باره حقوق والدين و احترام به آن ها چه توصيه هايي شده است؟

به علت اختصار، فهرستوار به مواردي اشاره مي شود:
1. احسان و نيکي به والدين: «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانا»؛ و به پدر و مادر نيكى كنيد.(1)
2. طلب مغفرت براي والدين: «رَبَّنَا اغْفِرْ لي‏ وَ لِوالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِساب‏»؛ پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز كه حساب برپا مى ‏شود، بيامرز.(2)
3. احسان به والدين و رعايت کامل ادب و احترام: «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً»؛ و پروردگارت فرمان داده: جز او را نپرستيد! و به پدر و مادر نيكى كنيد! هر گاه يكى از آن دو، يا هر دوى آن ها، نزد تو به سن پيرى رسند، كمترين اهانتى به آن ها روا مدار! و بر آن ها فرياد مزن! و گفتار لطيف و سنجيده و بزرگوارانه به آن ها بگو.(3)
4. نيکوکار بودن نسبت به والدين: «وَ بَرًّا بِوالِدَتي‏ وَ لَمْ يَجْعَلْني‏ جَبَّاراً شَقِيًّا»؛ و مرا نسبت به مادرم نيكوكار قرار داده و جبّار و شقى قرار نداده است.(4)
5. شکر گزاري از طرف والدين: «وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْني‏ أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتي‏ أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلى‏ والِدَي‏»؛ و گفت: پروردگارا! شكر نعمت هايى را كه بر من و پدر و مادرم ارزانى داشته ‏اى به من الهام كن‏.(5)
6. احسان به والدين، تا مرز گناه نکردن: «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حُسْناً وَ إِنْ جاهَداكَ لِتُشْرِكَ بي‏ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما»؛ ما به انسان توصيه كرديم كه به پدر و مادرش نيكى كند، و اگر آن دو (مشرک باشند و) تلاش كنند كه براى من همتايى قائل شوى كه به آن علم ندارى، از آن ها پيروى مكن.(6)
7. به ياد داشتن زحمات و رنج هاي والدين: «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلى‏ وَهْنٍ وَ فِصالُهُ في‏ عامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لي‏ وَ لِوالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصيرُ»؛ و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش كرديم، مادرش او را با ناتوانى روى ناتوانى حمل كرد، و دوران شيرخوارگى او در دو سال پايان مى‏ يابد (آرى به او توصيه كردم) كه براى من و براى پدر و مادرت شكر بجا آور كه بازگشت (همه شما) به سوى من است.(7)
8. انفاق در حق والدين: «قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبينَ وَ …‏»؛ بگو: هر خير و نيكى (و سرمايه سودمند مادى و معنوى) كه انفاق مى كنيد، بايد براى پدر و مادر و نزديكان و … باشد.(8)
9. وصيت به مال در حق والدين: «إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوالِدَيْنِ …»؛ هنگامى كه يكى از شما را مرگ فرا رسد، اگر چيز خوبى [مالى‏] از خود به جاى گذارده، براى پدر و مادر و نزديكان، بطور شايسته وصيت كند.(9)

پی نوشت:

1. بقره: 2/ 83؛ نساء: 4/ 36؛ انعام: 6/ 151.
2. ابراهيم: 14/ 41.
3. اسراء: 17/ 23.
4. مريم: 19/ 32.
5. نمل: 27/ 19.
6. عنکبوت: 29/ 8.
7. لقمان: 31/ 14.
8. بقره: 2/ 215.
9. بقره: 2/ 180.

پاسخگویی به سوالات دینی my.pasokhgoo.ir