انسان از نگاه قرآن   گزیده جلسه هفدهم

انسان از نگاه قرآن
گزیده جلسه هفدهم

✅ یکی از صفات نکوهیده‌ی انسان از نگاه قرآن، عجله است که بر دو قسم است: عجله‌ی مذموم و عجله‌ی ممدوح.

💢 برخی از مصادیق عجله مذموم:

۱.‌عجله در پذیرش اخبار دیگران (بدون تحقیق)

۲. عجله در استجابت دعا
در سوره هود آیات ۴۵ و ۴۶ بیان شده که نوح به پروردگار عرض کرد که ای پروردگار من، پسر من از اهل من است و حرف تو حق است. تو وعده کرده بودی که کشتی را بسازم، ساختم. فرمودی: خودت و تمام مومنین را سوار کن. من به فرزندم گفتم: سوار شو و از کافران نباش. اما او سوار نشد و غرق شد. تو خلف وعده نمی‌کنی. تو بهترین داوری. خدا فرمود او مَعَ الْكَافِرِينَ (با کافرین) نبود، بلکه مِنَ الْكَافِرِينَ (از کافرین) شد.
بعد خدا به نوح می‌فرماید پسرت اصلا از تو نبود. او از کافران شد و انسانی شایسته نبود.
ای نوح! از من چیزی را که نسبت به آن علم نداری نخواه. من تو را موعظه می‌کنم از جاهلان مباش.
هرکسی در اجابت دعا عجله می‌کند، از جاهلان است.
امام صادق(ع) در مورد شرط اجابت دعا می‌فرمایند: راه دعا کردن را یاد بگیر و آن‌موقع منتظر جواب باش.
و در حدیثی دیگر می‌فرمایند: زمانی‌که بنده دعا می‌کند اگر عجله نکند خدا دعایش را مستجاب می‌کند.

۳. عجله در تلاوت قرآن کریم و دعا.
تلاوت به معنای خواندن و به لفظ در آوردن کلمه‌ها و عبارت‌ها است. یعنی ادای حروف و هیئت کلمه و موقعیت آن‌ها در جمله‌های قرآن (در آیات قرآن نشان می‌دهد که این فاعل است، مفعول است، موصول است یا ..)
برخی قرآن کریم را بدون تدبر تلاوت می‌کنند که فهم آیات را در پی ندارد. این‌گونه تلاوت در هدایت فرد تاثیر کمتری دارد.
خدا دستور خواندن قرآن را به صورت ترتیل داده‌ است: وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا ترتیل یعنی به نحوی قرآن را باید تلفظ کرد که به حروفش باشد و به جایگاهش در موقعیت ادبی قرآن باشد تا تاثیر بگذارد.
امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: قرآن را خوب اداء کنید و آن را مانند شعر با شتاب نخوانید (یعنی با سرعت نخوانید) و همچون ریگ پراکنده نسازید. دل‌های سخت خود را به‌وسیله‌ی آن از خداوند بیم‌ناک سازید.

۴. عجله در تحلیل کار‌های دیگران
مصداق این عجله داستان جناب موسی و جناب خضر است. در سوره‌ی کهف می‌فرماید: علت همراهی جناب موسی با جناب خضر یک علم اختصاصی است که جناب خصر دارد. جناب موسی و جانشین‌شان یوشع بن نون ایشان را پیدا کردند.
موسی با ادب به ایشان عرض کرد اجازه می‌دهی من بیایم تا از آن‌چه که به شما آموخته‌اند و مایه‌ی رشد است، به من بدهی. گفت: تو نمی‌توانی با من صبوری کنی. گفت: ان‌شاءالله من را جزء صابرین می‌یابی. کاری نمی‌کنم که ناامید شوی. گفت: اگر همراه من آمدی، هر چه دیدی سوال نمی‌کنی تا خودم راجع به آن حرف بزنم.
با هم راه افتادند. جناب خضر یک سوراخ در یک کشتی ایجاد کرد. موسی گفت: سوراخ می‌کنی تا همه را غرق کنی؟ گفت: مگر به تو نگفتم تو نمی‌توانی با من بیایی؟ گفت: مرا مؤاخذه نکن به آن‌چه که فراموش کردم و سخت نگیر.
به یک نوجوان رسیدند، خضر او را کشت. گفت: بی‌جهت جوان مردم را کشتی؟ خیلی کار بدی مرتکب شدی. گفت: من که گفتم تو نمی‌توانی با من بیای. گفت: اگر از این به بعد سوال کردم دیگر از من عذری نپذیر.
رفتند و رسیدند به یک روستا. دیواری را دیدند که نزدیک بود بریزد. خضر دیوار را استوار کرد. موسی گفت: می‌خواهی بابت این کار مزد بگیر. گفت: خودت گفتی اگر این دفعه اعتراض کردم تو می‌توانی بروی.
همه‌ی مطلب این است که خضر گفت: تو نمی‌توانی با من صبر کنی. چطور صبر کند کسی که احاطه‌ی خبری ندارد.

۵. عجله در انجام گناه
خود گناه عقاب دارد، عجله‌ در گناه یک عقاب دیگر دارد. در سوره هود آیه ۷۸ خداوند میفرماید: وقتی برای لوط مهمان‌هایی رسید، قومش با عجله سراغ آن‌ها رفتند. آن‌ها از قبل هم گناه‌کار بودند ولی این‌جا عجله‌ی در گناه کردند. سوره‌ مائده آیه ۶۲ هم بیان می‌کند: عده‌ی زیادی از مردم را می‌بینی که در رفتن به سوی گناه و دشمنی و حرام خواری سرعت دارند. عجب کار بدی انجام می‌دهند.

۶. عجله در رفتن به سوی کفر
در سوره مائده آیه ۴۱ خداوند می‌فرماید: پیامبر ما! آن‌‌هایی که مسابقه می‌دهند در رفتن به سوی کفر ، شما را محزون نکند از کسانی‌که فقط ایمان زبانی آورده‌ بودند.
مثل زمان حاضر که عده‌ای سرعت دارند در کفر. یعنی نماز، روزه، حج و … را کنار گذاشته اند و در بخشی دیگر از دین اظهار بی‌دینی می‌کنند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
جلسه ۱۷ | شبـهای ماه مبارک رمضان
مسجد حضرت امیر علیه السلام
موضوع: انسان از نگاه قرآن

@Fares_ir