انسان از نگاه قرآن   گزیده جلسه چهاردهم

انسان از نگاه قرآن
گزیده جلسه چهاردهم

  گفتیم که قوه شهویه، قوه‌ی جذب منافع است و مهم‌ترین مصادیق آن، امور جنسی و خوراک است. در این جلسه پیرامون بحث آداب خوردن صحبت می‌کنیم.

  خوردن برای انسان و همه‌ی موجودات زنده یک امر حیاتی است و مبتنی بر غریزه و بر مبنای قوه‌ی شهویه است.
در تعالیم دینی، خوردن منع نشده، بلکه مسائل مهمی در آداب خوردن بیان شده است:

  اول، مقدار و اندازه خوراک
رعایت اندازه، همان اعتدال در قوه‌ی شهویه است و باعث عفت در بطن می‌شود. اگر این اعتدال رعایت نشود، انسان یا دچار افراط است (هرزگی) یا دچار تفریط است (خمودگی)
معمولا افراد در ترک غذا خیلی کم است اما افراط در پرخوری بسیار است.
در این مورد حدیث زیاد است از جمله:
امیرالمومنین(ع) می فرمایند: مادامی‌که گرسنه نشدید غذا نخورید و مادامی‌که سیر نشدید از غذا دست بکشید.
امام صادق(ع) می‌فرمایند: معده را به سه قسمت تقسیم کنید. یک سوم را برای غذا بگذارید، یک سوم را برای آشامیدنی و یک سوم برای هوا.
رسول اکرم در باب پرخوری می پ‌فرمایند: فرزند آدم، ظرفی را بدتر از شکم پر نکرده است.

🔹پیامدهای پرخوری
۱. حضرت داوود در مواجهه‌ با ابلیس که تمثل پیدا کرده بود، گفت: چه حالتی در من خیلی خوب است و تو از آن خوشنود می‌شوی؟ گفت: گاهی اوقات که زیاد غذا می‌خوری و معده ات پر می‌شود، این حالت باعث می‌شود که در عبادت سنگین باشی.
فرمود: عهد می‌کنم که دیگر با شکم سیر نباشم.
او هم گفت: من هم عهد می‌کنم که دیگر به بنی‌آدم نصیحت نکنم.
۲. جناب لقمان به فرزندشان توصیه کردند: وقتی معده پر شد سه اتفاق می‌افتد: تفکر از کار می‌افتد، حکمت گم می‌شود و اعضا و جوارح کسل از بندگی می‌شوند.
۳. رسول اکرم می‌فرمایند: کسی‌که شکمش پر باشد به عالم ملکوت ورود پیدا نمی‌کند.
۴. امام باقر(ع) می‌فرمایند: وقتی شکم سیر شد طغیان می‌کند.
و در حدیث دیگر می‌فرمایند: نزدیک‌ترین حالت انسان به خدا، زمانی است که شکمش سیر نباشد و مبغوض‌ترین حالتی که بنده در رابطه‌ی با خدا دارد اینست که شکمش پر باشد.
۵. پرخوری دو چیز را در انسان به ارث می‌گذارد: قساوت قلب، و هیجان جنسی.

💠 نکته‌ای در خوردن است به نام شهوت شکم یا شکم‌پرستی وجود دارد.
شکم‌پرستی یعنی این ظرف را بدون مسئولیتی که در کنار خوردن داریم پر می‌کنیم.

💢 ده مسئولیت برای مقابله با شکم‌‌پرستی:
۱. سوره‌ بقره ۶۰ : بخورید و بیاشامید از روزی‌های الهی، اما در زمین فساد نکنید.
۲. سوره‌ بقره ۱۶۸: بخورید از حلال آن‌چه که در زمین است ولی از گام‌های شیطان پیروی نکنید.
۳. سوره بقره ۱۷۲: بخورید از آن پاکیزه‌هایی که ما به شما روزی کردیم و شاکر باشید.
۴. سوره‌ مائده ۸۸: و بخورید از روز‌ی‌های حلال و پاکیزه‌ای که خداوند به شما داده و از مخالفت با خدایی که به او ایمان آورده‌اید پرهیز کنید.
۵. سوره اعراف ۳۱: بخورید و بیاشامید اما اسراف نکنید.
۶. سوره انعام ۱۶۱: از هر جا و هر کیفیت خواستید بخورید و از خدا طلب آمرزش کنید.
۷. سوره طه ۸۱: از طیبات بخورید اما طغیان نکنید.
۸. سوره حج ۲۸: بخورید از آن روزی‌هایی که دادیم؛ به فقیر هم بدهید.
۹. سوره مومنون ۵۱: غذاهای پاکیزه بخورید و عمل صالح انجام بدهید.
۱۰. سوره اعراف ۱۶۰: از آن‌چه که ما به شما روزی کردیم بخورید. آن‌ها ظلم به ما نکردند، بلکه به خودشان لطمه زدند. (می‌فرماید ظلم به خودتان نکنید)

❇️ دوم، کیفیت غذا
آن‌هایی‌که اهل سلوک هستند می‌گویند درون را از طعام خالی نکن، بلکه از حرام خالی کن.
در روایت آمده: طَلَبُ الحَلَالِ فَریضَةٌ عَلَی کُلِّ مُسلِم وَ مُسلِمَة. بر هر زن و مرد مسلمانی طلب حلال واجب است.
رسول اکرم می‌فرمایند: عبادت و بندگی خدا هفتاد بخش است. برترین آن اجزا، طلب حلال است.
و در حدیث دیگری می‌فرمایند: عبادت با لقمه‌ی حرام مانند اینست که ساختمان را روی آب بنا کنی.
و باز می‌فرمایند: هر کس یک لقمه‌ی حرام بخورد، نماز چهل روزش را قبول نمی‌کنند.
امام باقر(ع) می‌فرمایند: هرگاه انسان مالی را از حرام به دست بیاورد نه حجش را قبول می‌کنند، نه عمره‌اش را و نه صله‌ی رحمش را.
اساسا بخش عمده‌ای از کیفیت رابطه‌ی بنده با خداوند، به خوراک مربوط است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
جلسه ۱۴ | شبـهای ماه مبارک رمضان
مسجد حضرت امیر علیه السلام
موضوع: انسان از نگاه قرآن

@Fares_ir