حضرت ابوالفضل(ع) در منابع اهل سنت
✅ حضرت عباس بن علی(ع)، مشهور به ابوالفضل، فرزند امام علی(ع) است.
شرح واقعه کربلا در کتابهای اهل سنت به وفور ذکر شده است. فضائل حضرت نیز در ذیل واقعه کربلا آمده است. آنچه در ادامه مورد بررسی قرار میگیرد جایگاه و شخصیت ایشان در منابع اهل سنت است.
بایسته توجه است که تنها چند کتاب مورد بررسی قرار گرفته و اهم مطالب گزینش شده است.
🔹سقّای دشت کربلا
نقل میکنند هنگامیکه امام حسین(ع) در کربلا برای کودکان آب تقاضا کردند، حضرت عباس(ع) مَشکی برداشتند و همراه برادران خود، برای آوردن آب رفتند. برادران، پیش از حضرت کشته شدند و ایشان با تحمل سختیهای فراوان، تلاش کردند تا مَشک پر شده را به امام حسین(ع) برسانند.
از این رو حضرت ابوالفضل(ع) را سقّا نامیدهاند و کنیه ابوقِربه (صاحب مَشک) را به ایشان اختصاص دادهاند.
🔹اطاعت و شجاعت
یک از نقلهای اهل سنت اینست که عصر روز نهم، شمر بن ذی الجوشن به کنار لشکرگاه امام حسین(ع) آمد و فریاد زد: خواهرزادگان من کجایند؟ حضرت عباس(ع) و برادران ایشان سکوت کردند، امام حسین(ع) فرمودند: «هر چند شمر فاسق است اما پاسخش را بدهید که دایی شماست» پرسیدند: چه میخواهی؟ شمر گفت: «شما در امان هستید. اطاعت یزید بن معاویه را بپذیرید و خود را به کشتن ندهید!» حضرت عباس(ع) در پاسخ او گفتند: «دو دستت بریده باد ای شمر! لعنت بر تو و امانی که آوردهای. ای دشمن خدا! از ما میخواهی از برادر خود حسین(ع) فرزند فاطمه(س) دست برداریم و به طاعت لعنت شدگان گردن نهیم؟»
👈 شمر بن ذیالجوشن و حضرت امالبنین مادر حضرت عباس، هرکدام با چند واسطه به «کلاب» میرسند. «کلاب» یازده پسر داشت که حضرت امالبنین از نسل «کعب» و شمر، از نسل «ضِباب» بودند.
نتیجه اینکه حضرت امّالبنین نسبت فامیلی نزدیکی با شمر نداشته است و شمر با این سخن فریبکارانهی خود میخواسته حضرت را به خود جلب کند و لشگریان حضرت اباعبدالله را متزلزل کند.
اما حضرت عباس(ع) اماننامه شمر را نپذیرفتند و اطاعت از امام و شجاعت خود را به همگان نشان دادند.
🔹علمدار کربلا
حضرت عباس(ع) علمدار لشکر امام حسین(ع) بودند. در روز عاشورا هنگامیکه یکی از یاران امام حسین(ع) در حلقه محاصره دشمن گرفتار میشد، حضرت در نجات او خود را به خطر میانداختند و لشکر دشمن را متلاشی می کردند. حضرت عباس(ع) پیوسته جنگیدند تا در نهایت توسط لشکر ستمکار به شهادت رسیدند. هنگامیکه امام حسین(ع)، حضرت عباس(ع) را در خون افتاده دیدند، فرمودند: «اکنون کمرم شکست و راه چاره بر من بسته شد»
🔹ارادت به امام حسین(ع)
چند بیت از رجزهای حضرت عباس(ع) در کتابها نقل شده است که حضرت در حالات مختلف نظیر زمانیکه آب را در دستان خود دیدند، این ابیات را بر زبان آوردند:
یا نَفس مِن بَعدِ الحُسین هونی / وَ بَعدُه لا کنتَ اَن تَکونی
هذا الحسین شارب المنون / و تَشربین بارد المعین
اُقاتل القوم بقلب مُهتَد / اذب عَن سِبطِ النَبی اَحمد
اَضرِبُكم بالصارم المُهنَد / حَتی تَحیدوا عَن قِتال سیدی
ای نفس، بعد از حسین زندگی ارزشی ندارد و بعد از او تو نباید باقی بمانی
حسین لب تشنه در خطر مرگ است آنگاه تو میخواهی آب گوارا و خنک بنوشی؟
من اینک با قوم کافر با قلبی هدایت یافته در ستیزم، و از حریم فرزند پیامبر دفاع میکنم
با شمشیر بّران بر سرهایتان میکوبم تا از نبرد با سرور من (حسین) کنار بروید