انسان از نگاه قرآن  گزیده جلسه اول

انسان از نگاه قرآن
گزیده جلسه اول

✅ ما سخنان خدا، پیامبر و اهل بیت را بیان می‌کنیم و با هوشیاری و استعداد به آن گوش می‌دهیم، اما چرا به آن عمل نمی‌کنیم؟
بهترین جواب برای این سؤال، آیه‌ی ۵۰ سوره‌ی قصص است:‌ ای پیامبر ما! اگر این مردم حرف تو را گوش نمی‌کنند، بدان تابع هوای نفس‌اند.
▫️قرآن، هوای نفس را جزء معبود‌های انسان معرفی می‌کند. تکلیف بت‌پرست معلوم است، اما کسی‌که تابع هوای نفس است، با خدا و پیامبر در جدال است.

💠 قرآن، پرستش و الوهیت را که نیاز عالی و فطری بشر است، به دو بخش تقسیم می‌کند:
۱. پرستش الله
سوره‌ی زخرف آیه‌ی ۶۴ : الله، پروردگار من و پروردگار شماست، او را بپرستید. صراط مستقیم، پرستش الله است.
۲. پرستش غیر الله
سوره‌ی انبیاء آیات ۶۵ و ۶۶ : آیا به جای خدا کسی را می‌پرستید که هیچ منفعتی به شما نمی‌رساند و هیچ ضرری از شما دفع نمی‌کند؟

✅ برخی مصادیق پرستش غیر خدا

🔹طاغوت
از نظر قرآن، طاغوت هر جریانی که به غیر حق منتهی می‌شود،‌ طاغوت است. مسیر آن چندان اهمیت ندارد، نهایت کار آن جریان، مهم است.
سوره‌ی مائده آیه‌ی ۶۰ : ای پیامبر ما! آیا شما را از کسانیکه کیفرشان نزد خدا بدتر است، خبر دهم؟ کسانی هستند که خدا لعنتشان کرده، و بر آنان خشم گرفته، و برخی از آنان را به صورت بوزینه و خوک درآورده، و [نیز آنان که] طاغوت را پرستیدند، اینانند که جایگاه و منزلتشان بدتر و از راه راست گمراه ترند.
امام صادق(ع) فرمودند: عبادت و بندگی فقط به سجده و رکوع نیست. جز این نیست کسی‌که حاکم زورگویی را در مسیر نافرمانی خدا اطاعت کند، بندگی آن طاغوت است.
▫️ممکن است بنده حرفی را بزنم، شما بشنوید و انجام بدهید. اگر معصیت خدا باشد، می‌شود پرستش. اما اگر اطاعت خدا باشد، می‌شود تبعیت. این دو با هم فرق دارند.

🔹پرستش هرچیز انحرافی
سوره‌ی زمر ۱۵ در جواب مشرکان فرمود: پس شما هم آنچه را می خواهید، به جای او بپرستید.
گاهی اجرام آسمانی را می ‌پرستیدند. نظیر آن‌چه که در داستان جناب ابراهیم در سوره‌ی انعام آیات ۷۶ تا ۷۹ مطرح می‌شود.
گاه معبود را بت‌ها و موجودات بی‌جان قرار می‌دادند که در داستان حضرت ابراهیم در سوره‌ی شعراء آیات ۷۰ و ۷۱ بیان شده است.

🔹دانشمندان جامعه
در سوره‌ی توبه آیه‌ی ۳۱ فرمود یهودیان، عالمان اَحبار و رُهبان را پروردگار خودشان قرار می‌دادند.
احبار، به دانشمندانی می‌گفتند که در جامعه منشأ اثر نیک بودند و رهبان، دانشمندانی که تارک دنیا بودند.
ابوبصیر از امام صادق(ع) سؤال می‌کند: این‌که یهودیان، عالمان رهبان و احبار را ارباب قرار می‌دادند، چگونه بوده است؟ حضرت فرمودند: آنها هیچ‌وقت نمی‌گفتند ما را بپرستید چون می‌دانستند که مردم جوابی نمی‌دهند. آنها حرام خدا را حلال، و حلال خدا را حرام اعلام کردند و از این جهت بود که آن‌ها را پرستیدند و تابع شدند تا معصیت خدا جریان پیدا کند.

🔹حضرت عیسی بن مریم
سوره‌ی مائده آیه‌ی ۷۲ : به تحقیق کسانی‌که گفتند الله مسیح است، کفر ورزیدند.

🔹جنّ
سوره‌ی سبأ آیه‌ی ۴۱ : آنها جن را می‌پرستیدند. اکثر این طائفه به پرستش اجنه ایمان دارند.

🔹ملَک
سوره‌ی سبأ آیه‌ی ۴۰ : روز محشر خداوند به ملائکه می‌گوید: شما به آنها گفتید ما را بپرستید؟ گفتند که ما نگفتیم.

🔹هوای نفس
أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَوَاهُ. آیا دیدی کسی‌که هوای [نفسش] را معبود خود گرفته است؟
نفس، سخت‌ترین معبودی است که برای انسان در نظام خلقت وجود دارد. چون اولا به حقیقت انسان‌ برمی‌گردد و در همه‌ی انسان‌ها هست. و ثانیا جمع بین حق و باطل می‌باشد. یعنی می‌توانیم در مسیر نماز و روزه باشیم اما نفس سبب می‌شود که نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ باشیم.

شیطان و نفس هر دو باعث گناه هستند. اما دنیا باعث کثرت گناه است.
اما چرا هوای نفس را انتخاب می‌کنیم؟
چون ما انسان موجودی با نقائص متعدد است که آنها را حل نکرده‌ است و سلوک عملی هم انجام نداده است. پس همه‌ی انتخاب‌ها، تابع تصمیمات انسانی است که موجود ناقص است و نه انسان کامل.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
جلسه ۱ | شبـهای ماه مبارک رمضان
مسجد حضرت امیر علیه السلام
موضوع: انسان از نگاه قرآن

@Fares_ir